Kröller-Müller Museum: Moles of Modernism

Moles of Modernism  is de zesde tentoonstelling in de serie Vestibulum. De titel van de reeks – Vestibulum – verwijst naar de plek waar de tentoonstellingen plaatsvinden: de voormalige entree van het museum in het door architect Henry van de Velde ontworpen en in 1938 geopende gebouw.

Moles of Modernism van Sarah van Sonsbeeck (Utrecht, 1976) is een speelse ode aan de kunstgeschiedenis en het toeval, dat het leven vaak bepaalt. Verspreid door de ruimtes van de voormalige museumentree en buiten in het gras zijn meer dan tachtig ‘molshopen’ te zien van brons, glas, keramiek, was, rubber, gips en zelfs vogelzaad liggen. Al deze materialen verwijzen naar kunstwerken in de collectie van het Kröller-Müller Museum.

Binnen of buiten?

De start van Moles of Modernism ligt in een presentatie die Van Sonsbeeck in februari 2022 maakte in Het Glazen Huis in het Amsterdamse Amstelpark, dat voor de Floriade van 1972 gebouwd is. Terwijl ze hier zit besluit ze de molshopen die rondom het gebouw liggen naar binnen te halen om te onderzoeken wat die grens tussen ‘binnen’ en ‘buiten’ eigenlijk betekent. Glazen buitenwanden zijn voor dieren een ramp. Vogels vliegen zich er bijvoorbeeld tegen te pletter. Maar in de modernistische architectuur wordt het gebruikt om licht, lucht en ruimte door te laten stromen.

Molshopen

De mol wordt vaak nog gezien als een bron van overlast, maar het wordt steeds  duidelijker dat het dier belangrijk is voor het ecosysteem en de vruchtbaarheid van de grond. Dat er een mol is, wijst op een gezonde bodem met veel bodemleven. In Het Nationale Park De Hoge Veluwe komt de mol trouwens niet voor omdat het grondwaterpeil te laag is. Dat maakt de ‘molshopen’ van Van Sonsbeeck hier nog wonderlijker.

Jo Baer

De kunstenaar vroeg het museum om in de eigen collectie ‘te graven’ naar modernistische werken van vrouwelijke kunstenaars, die lang niet te zien waren. Zij koos voor Untitled (Double bar-red) by Jo Baer (Seattle, 1929). Het minimalistische schilderij verwijst eigenlijk nergens naar. ‘Het is een werk dat gewoon “is”,’ aldus Van Sonsbeeck, ‘en vormt een mooi contrast met de herkenbare vorm van de molshopen.’