75 Jaar bevrijding
Dit jaar vieren we in Nederland 75 jaar bevrijding. De bevrijding van de gemeente Ede duurde maar liefst 25 dagen; van 15 april tot 9 mei 1945. Ede is daarmee de enige gemeente die precies vijf volle jaren bezet is geweest.
Als begin van de bevrijding van de Veluwe kan de oversteek van de IJssel op 11 april worden gezien. Op 15 april 1945 begon de Britse en Canadese opmars over Wageningen en Ede naar de laatste belangrijke Duitse stelling in Nederland, de Pantherstellung.
Het verloop van de bevrijding van de Gemeente Ede is grillig en kent veel variaties. Het noordelijk deel is bevrijd door de 5e Canadese Tank Divisie en het zuidelijk deel door de 49ste Britse Infanterie Divisie (Polar Bears). Deelen wordt als eerste bevrijd op 15 april, een dag later gevolgd door Otterlo, Wekerom en Harskamp.
In de nacht van 16 op 17 april vindt nog de slag om en in Otterlo plaats. Op dinsdag 17 april volgen de bevrijding van het Ede, Lunteren en Bennekom. Ten westen van Ede stopt dan de geallieerde opmars. Ederveen wordt pas op 24 april bevrijd. De Klomp en Gelders Veenendaal worden zelfs niet bevrijd. De belangrijkste prioriteit ligt dan bij de operatie Faust, waarbij vanuit Ede voedseltransporten naar het westen plaatsvinden. Op 5 mei capituleert Duitsland. Pas op 9 mei geven de Duitsers zich in Gelders Veenendaal over en komt er ook voor Ede een einde aan de oorlog. Ieder dorp heeft zo zijn eigen unieke bevrijdingsverhaal...
Activiteiten rond 75 jaar Bevrijding in Ede
Komende maanden zijn er veel activiteiten in de gemeente Ede rondom 75 jaar bevrijding. Een selectie:
Ketenexpositie 'Tussen de linies. Ede 1945'
Van 7 maart t/m 5 mei 2020 was deze te bezoeken bij:
- De Smederij van het Platform Militaire Historie Ede
- Historisch Museum Ede in Cultura Erfgoed
- Museum Lunteren
- Kijk- en Luistermuseum Bennekom
- Nederlands Tegelmuseum Otterlo
- Museum Vliegbasis Deelen
- Dorpshuis Ederveen
- Winkeltje Lammert van de Bospoort
Bevrijdingsfeesten Gemeente Ede
Tijdens Vrijheidsfestivals Ede wordt er stilgestaan bij de bevrijding van Ede. 75 jaar vrijheid wordt gevierd en herdacht met podiumkunst, exposities en bijzondere muziekoptredens met het geluid van de vrijheid. Ook is er living history uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog met een herdenking, veteranendag en activiteiten voor kinderen.
De locaties vinden verspreid over de gemeente Ede plaats, o.a. op de kazerneterreinen, zoals de Stingerbol, het Platform Militaire Historie en Akoesticum. Ook Comité Bevrijdingsfestival Otterlo en Stichting Muziektent Bennekom organiseren verschillende bijzondere activiteiten.
Operatie Faust 2020
Van 1 tot 6 mei 2020 wordt het voedseltransport naar het honger-lijdende westen en de bevrijding van Nederland herdacht met Operation Faust. De route wordt gereden met legervoertuigen uit WOII en loopt via historische punten in Ede naar Nijmegen, Leusden, Achterveld en Utrecht.
Meer informatie
Schuilkelder Kröller-Müller Museum
Ter gelegenheid van 75 jaar herdenking is de schuilkelder van Helene Kröller-Müller in 2020 tijdelijk opgesteld geweest. Hier hebben de kunstwerken van het Kröller-Müller Museum opgeslagen gelegen om ze veilig te stellen voor het oorlogsgeweld. Uniek, want de schuilkelder is nog niet eerder toegankelijk geweest voor publiek.
Het verhaal achter de schuilkelder
Meer evenementen rondom 75 jaar bevrijding
-
Bezoek de Historische Collectie Korps Nationale Reserve
Bezoek de Historische Collectie Korps Nationale Reserve
wekelijks
Harskamp
historie