75 Jaar bevrijding
Dit jaar vieren we in Nederland 75 jaar bevrijding. De bevrijding van de gemeente Ede duurde maar liefst 25 dagen; van 15 april tot 9 mei 1945. Ede is daarmee de enige gemeente die precies vijf volle jaren bezet is geweest.
-
![]( "© Militair Historisch Platform Ede")
© Militair Historisch Platform Ede
Als begin van de bevrijding van de Veluwe kan de oversteek van de IJssel op 11 april worden gezien. Op 15 april 1945 begon de Britse en Canadese opmars over Wageningen en Ede naar de laatste belangrijke Duitse stelling in Nederland, de Pantherstellung.
Het verloop van de bevrijding van de Gemeente Ede is grillig en kent veel variaties. Het noordelijk deel is bevrijd door de 5e Canadese Tank Divisie en het zuidelijk deel door de 49ste Britse Infanterie Divisie (Polar Bears). Deelen wordt als eerste bevrijd op 15 april, een dag later gevolgd door Otterlo, Wekerom en Harskamp.
In de nacht van 16 op 17 april vindt nog de slag om en in Otterlo plaats. Op dinsdag 17 april volgen de bevrijding van het Ede, Lunteren en Bennekom. Ten westen van Ede stopt dan de geallieerde opmars. Ederveen wordt pas op 24 april bevrijd. De Klomp en Gelders Veenendaal worden zelfs niet bevrijd. De belangrijkste prioriteit ligt dan bij de operatie Faust, waarbij vanuit Ede voedseltransporten naar het westen plaatsvinden. Op 5 mei capituleert Duitsland. Pas op 9 mei geven de Duitsers zich in Gelders Veenendaal over en komt er ook voor Ede een einde aan de oorlog. Ieder dorp heeft zo zijn eigen unieke bevrijdingsverhaal...
Activiteiten rond 75 jaar Bevrijding in Ede
Komende maanden zijn er veel activiteiten in de gemeente Ede rondom 75 jaar bevrijding. Een selectie:
Ketenexpositie 'Tussen de linies. Ede 1945'
Van 7 maart t/m 5 mei 2020 was deze te bezoeken bij:
- De Smederij van het Platform Militaire Historie Ede
- Historisch Museum Ede in Cultura Erfgoed
- Museum Lunteren
- Kijk- en Luistermuseum Bennekom
- Nederlands Tegelmuseum Otterlo
- Museum Vliegbasis Deelen
- Dorpshuis Ederveen
- Winkeltje Lammert van de Bospoort
Bevrijdingsfeesten Gemeente Ede
Tijdens Vrijheidsfestivals Ede wordt er stilgestaan bij de bevrijding van Ede. 75 jaar vrijheid wordt gevierd en herdacht met podiumkunst, exposities en bijzondere muziekoptredens met het geluid van de vrijheid. Ook is er living history uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog met een herdenking, veteranendag en activiteiten voor kinderen.
De locaties vinden verspreid over de gemeente Ede plaats, o.a. op de kazerneterreinen, zoals de Stingerbol, het Platform Militaire Historie en Akoesticum. Ook Comité Bevrijdingsfestival Otterlo en Stichting Muziektent Bennekom organiseren verschillende bijzondere activiteiten.
Operatie Faust 2020
Van 1 tot 6 mei 2020 wordt het voedseltransport naar het honger-lijdende westen en de bevrijding van Nederland herdacht met Operation Faust. De route wordt gereden met legervoertuigen uit WOII en loopt via historische punten in Ede naar Nijmegen, Leusden, Achterveld en Utrecht.
Meer informatie
Schuilkelder Kröller-Müller Museum
Ter gelegenheid van 75 jaar herdenking is de schuilkelder van Helene Kröller-Müller in 2020 tijdelijk opgesteld geweest. Hier hebben de kunstwerken van het Kröller-Müller Museum opgeslagen gelegen om ze veilig te stellen voor het oorlogsgeweld. Uniek, want de schuilkelder is nog niet eerder toegankelijk geweest voor publiek.
Het verhaal achter de schuilkelderMeer evenementen rondom 75 jaar bevrijding
Historisch Museum_Ede bevrijd - Bezoek Ede
© Historisch Museum EdeHistorisch Museum: Expo 'Ede Bevrijd'
Ede
6 augustus, 12 augustus en nog 9 dagen
De bevrijding van Ede in cartoons - Bezoek Ede
© UnsplashDe bevrijding van Ede in cartoons
Ede
t/m 2 juni 2022
Militaire historie_Audiotour De Smederij - Bezoek Ede
© UnsplashMilitaire historie: Audiotour De Smederij
Ede
8 augustus, 11 augustus en nog 2 dagen
Bezoek Museum Vliegbasis Deelen - Bezoek Ede
© Museum Vliegbasis Deelen FacebookBezoek Museum Vliegbasis Deelen
Deelen
wekelijks
Bezoek de Historische Collectie Korps Nationale Reserve - Bezoek Ede
© UnsplashBezoek de Historische Collectie Korps Nationale Reserve
Harskamp
t/m 30 september
Edese en Veluwse sporen van de oorlog
© Stichting Natuurcentrum VeluweNatuurcentrum Veluwe: Veluwse en Edese sporen van de oorlog
Ede
zondag 9 augustus
Nachtjagers Deelen- Het nationale Park de hoge veluwe- Bezoek-Ede
© Het Nationale Park de Hoge VeluweHoge Veluwe: wandelexcursie Tweede Wereldoorlog
Otterlo
9 augustus, 23 augustus en nog 8 dagen
Militaire historie_Rondleiding kazerneterrein - Bezoek Ede
© UnsplashMilitaire historie: rondleiding kazerneterrein
Ede
dinsdag 11 augustus
Militaire historie_Battlefietstour Keuenklep - Bezoek Ede
© Ede MarketingMilitaire historie: Battlefietstour Keuenklep
Ede
15 augustus, 25 augustus
Militaire historie_battlefietstour Slag op de Ginkelse Heide - Bezoek Ede
© Platform Militaire HistorieMilitaire historie: Battlefietstour Slag op de Ginkelse Heide
Ede
29 augustus, 19 september
Airborne 2020 Ede
© Ede MarketingAirborne 2020 Ede
Ede
zaterdag 19 september