1940 - 1945: De Scheleberg tijdens de Tweede Wereldoorlog

Het landgoed Scheleberg wordt in 1932 aangekocht door de vakbond ‘Algemeene Bond van Handels- en Kantoorbedienden’. Als werkgelegenheidsproject van het ministerie komt in 1936 het hoofdgebouw tot stand dat dient als vakantiehuis voor leden van die vakbond.

Mei 1940: Toevluchtsoord
In mei 1940 gedurende de eerste weken van de Tweede Wereldoorlog verblijven er 25 gezinnen uit Lunteren, die op de vlucht zijn voor het oorlogsgeweld uit het frontgebied aan de westkant van Lunteren. 

1942: NSB in de Scheleberg
In 1942 wordt de Nationaal Socialistische Vormingsschool van de NSB gevestigd in de Scheleberg. Aan de oostkant van Lunteren is dan een concentratie van NSB-gebouwen en terreinen ontstaan, met de openluchtvergaderplaats op De Goudsberg als belangrijkste locatie. Hier komen voor en in het begin van de oorlog tienduizenden NSB’ers bijeen. De restanten van dit terrein bevinden zich 2 kilometer verderop en staan bekend als de ‘Muur van Mussert’.

In de Scheleberg vinden in de oorlog vele NSB-activiteiten plaats, zoals van de Nederlandse Arbeidsdienst, een opleiding voor NSB-burgemeesters en kampen van de Nationaal Socialistische Vrouwen Organisatie.  

Maart 1945: Duitse Luftwaffe gelegerd
Aan het einde van de oorlog is een parachutistenafdeling van de Duitse Luftwaffe gelegerd in de Scheleberg. Rijk Jan Ploeg komt op 20 maart 1945 levensmiddelen brengen. Hij hoort schoten en ziet twee Duitsers staan en twee mensen op de grond liggen die daarna begraven worden. Hij is getuige van de moord op Arie van Es (23) en Willem Vliegenthart (29). Deze twee slachtoffers waren bij een razzia in Benschop opgepakt en werden per trein naar een kamp vervoerd. De trein werd beschoten, Arie en Willem konden ontsnappen en zwierven door de bossen. Tot ze hier opnieuw in handen van de Duitsers vielen…

April 1945 en na de oorlog
Op 16 april 1945 wordt Lunteren bevrijd, waarna het kamphuis tijdelijk door de Canadezen in gebruik wordt genomen. Na de oorlog doet het gebouw dienst als vakbondshuis en worden er conferenties gehouden. Tegenwoordig zijn er onder meer vergaderzalen en een restaurant in gevestigd.

Wil je dit verhaal beleven op zijn oorspronkelijke locatie? Bezoek dan het informatiepaneel tussen knooppunt 79 en 80 Op het kruispunt Immenweg / Lunterse Bosweg.