Oktober 1944: Generaal Hackett duikt onder in Ede
Op maandag 18 september 1944, de tweede dag van operatie Market Garden, landt de Britse 4e Parachutistenbrigade op de Ginkelse Heide. De commandant is Brigadier Hackett, één van de bijna 1.900 parachutisten. Bij de gevechten in Oosterbeek raakt hij zwaargewond. Hij wordt overgebracht naar het Sint Elisabeths Gasthuis in Arnhem. Dat ziekenhuis is in Duitse handen.
De Duitsers hebben echter geen idee dat ze een Britse generaal gevangen hebben genomen. Nadat hij is geopereerd wordt de generaal in het geheim door het Nederlandse verzet uit het ziekenhuis weggehaald.
Hackett wordt overgebracht naar Ede waar de drie zussen Mien, Cor en Anna de Nooij hem op de Torenstraat 5 maandenlang verzorgen. Hij rust veel en leert Nederlands. Van het verzet krijgt Hackett een vals persoonsbewijs. Hij heet nu Van Dalen en krijgt een speldje dat hij doofstom is om niet te hoeven praten.
Foto: Brigadier (brigadegeneraal) J.W. Hackett, april 1944. Bron: Imperial War Museum H366661
Het huis grenst aan de tuin van een huis in de Grotestraat waarin zich een detachement van de Duitse Feldgendarmerie (Militaire Politie) bevindt. In die tuin houden de Duitsers een grote gans. Hackett wil die gans verschalken voor de kerst, maar de zusters weten hem dit plan uit het hoofd te praten. Die gans blijft Hackett bezighouden, en soms ook wakker houden door zijn luid gegak…
De plannen om Hackett naar de eigen troepen in het bevrijde zuiden van Nederland te brengen, lopen aanvankelijk op niets uit. Dan besluit Johan Snoek (lid van de familie De Nooij) een bekende ontsnappingsroute via het water van de Biesbosch te gebruiken. De route naar de Biesbosch zal op de fiets moeten worden afgelegd. Tijdens een eerste fietsoefening bij de Torenstraat valt Hackett op de gladde besneeuwde weg. Hij antwoordt niet op vragen van toegesnelde burgers en Duitse militairen en wijst op zijn ‘ik ben doof’ speldje.
Op dinsdag 30 januari 1945 bedankt Hackett zijn weldoeners voor alle vriendelijkheid en vertrekt met Johan Snoek door kou en sneeuw. Ze arriveren maandag 5 februari 1945 in Sliedrecht. Nog diezelfde nacht roeien verzetsmensen met Hackett door de Biesbosch naar Lage Zwaluwe, aan de geallieerde zijde van de Merwede.
Op woensdag 7 februari horen de achterblijvers in Ede via Radio Oranje het code-bericht “De Grijze Gans is vertrokken”. Ze weten nu een ding zeker: generaal Hackett is veilig terug in Engeland!
Wil je dit verhaal beleven op zijn oorspronkelijke locatie? Bezoek dan het informatiepaneel in de Torenstraat.
Podcast De Onderduiker
Luister het verhaal van brigadier John Hackett, waar hij verborgen was en waarom in onderstaande podcast van Het Verdwenen Ede. De podcast is ingesproken door Ed van Seters.